Loslaten van regie – een oefening met belichaamd leiderschap

Belichaamd leiderschap en positie aan tafel

We kwamen samen in de commissiekamer.
Een lange, smalle tafel verdeelde de ruimte.
Zodra we gingen zitten, ontstond de opstelling vanzelf: twee rijen mensen tegenover elkaar.
Splitsing. Confrontatie.
Terwijl deze opdracht juist ging over het loslaten van het ‘wij-zij’ tussen regie- en operationeel team.

Ik zoek later het woord confrontatie op.
Afkomstig uit het Latijn: con – samen, en frons – voorhoofd: ‘samen voorhoofden’
Bijzonder eigenlijk. Want in onze beleving betekent confrontatie vaak afstand, niet samen.
In de etymologiebank lees ik verder: “tegenover elkaar plaatsen”.
Dat laatste werd hier letterlijk zichtbaar. De tafel splitste de groep in twee rijen.
En, zoals ik als danser ooit leerde voelen: de energie kon niet meer rondgaan.

Misschien klinkt dat vaag.
Maar probeer het eens.
Ga met een groep in twee rijen tegenover elkaar staan.
Voel dan het verschil als je daarna in een kring gaat staan.

De energie verandert meteen.
In twee lijnen ontstaat spanning, polariteit, een ‘wij’ en een ‘zij’.
Niet verkeerd — het roept een krachtig spanningsveld op.
In een kring gebeurt iets anders, de energie gaat rond en er ontstaat verbinding.


Ik stelde voor om rondom één uiteinde van de tafel te gaan zitten.
We waren met zijn vijven, en konden zo een halve cirkel vormen.
Mijn voorstel werd gevolgd.

Zodra ik ging zitten, voelde ik iets anders: ik zat namelijk nu aan de kop van de tafel.
De symboliek was helder: de plek van de voorzitter.
Mijn neiging om de leiding te nemen, die ik goed ken, werd hierdoor versterkt.
Ik grinnikte inwendig.
Zo kan ik mooi oefenen met belichaamd leiderschap.

Even later deelde ik mijn observatie hardop: dat mijn neiging om de regie over te nemen niet klopte met mijn plek als begeleider in deze bijeenkomst.
Daarbij stond ik op en bood mijn stoel aan.
Het viel even stil.
Spanning werd voelbaar.
Tot iemand uit het operationele team opstond en het gesprek verder leidde.
Zo ontstond er een nieuwe dynamiek waarin de groep onder haar tastende leiding gezamenlijk de agenda samenstelde.

Het vraagstuk waar deze organisatie mee worstelt — hoe de regie te verschuiven van het regieteam naar het operationele team — werd ineens zichtbaar in de fysieke vorm van de ruimte.

Misschien was de meest wezenlijke beweging wel deze: niet in twee groepen (tegenover elkaar) organiseren maar één grote diverse kring vormen, waarin leiderschap en regie gedeeld kan worden.


Dit is de kracht van compositie, de choreografie van het dagelijks leven.
Er is veel waarneembaar in het hier en nu middels ons eigen instrument: het lichaam.
Hoe we zitten, bewegen, kijken en ervaren zegt iets over de patronen waarin we werken en leiden.
Belichaamd leiderschap begint soms bij iets eenvoudigs als de keuze voor plek aan tafel.
Of bij het moment waarop je opstaat en ruimte maakt voor een ander.


Wil jij ook meer belichaamd en bewust leidinggeven?  Meer inzetten dan alleen je cognitieve brein?
Ik begeleid leiders en professionals die willen groeien in bewustzijn en authenticiteit.